Dil en önemli iletişim ve etkileşim aracıdır. Konuşma dilin seslerle ifade edilme durumudur.
Dil konuşma bozuklukları yaygın olarak görülen bir problemdir. Her çocuğun farklı gelişim gösterdiği bireysel farklılık sergilediğini biliyoruz. Kimi çocuklarımız dil gelişiminde yaşıtlarına göre olması gereken gelişimi göstermeyip dil kullanmada, konuşmada zorlanabilirler. Bu durum doğuştan olabildiği gibi çevresel faktörlerden de etkilemektedir. Çocuğun düşüncelerini ifade edebilmesi çevresini anlaması, anlamlandırması, etkileşime girmesi, sosyalleşmesi hepsi dili sayesinde.
Çocuk dil gelişiminde olması gerekenin gerisinde kalıyorsa yani kritik dönem dediğimiz dönemsel gelişimini yerine getiremiyorsa, anlamada güçlük, düşünceleri bildirmede, kelimeler bir araya getirmede zorlanıyorsa dil bozukluğu; dilde bulunan sesleri doğru telaffuz edemiyorsa konuşmada bozukluğundan söz edilir.
Peki bir çocukta dil ve konuşma problemi olduğunu düşünen aileler; çocuk neyi yapıyor neyi yapamıyor ise dil gelişimine göre gözlemleyecek bir uzmana başvurmalıdırlar.
Eğer çocukta yutma, çiğneme, salya akıtma gibi sorunlar varsa, anlaşılmaz, anlamsız sesler çıkarıyorsa, isteklerine daha çok jest-mimik ve işaret aracılığı ile dile getiriyorsa, çevresine karşı ilgisiz ve isteksiz ise, gelişim döneminin sahip olması gerektiği sözcük dağarcığına sahip değilse dil konuşma bozukluğu problemi olma ihtimali yüksektir.
Örneğin; bir yaş çocuğu adı söylendiğinde bakabilir bir iki kelimeyle isteklerini ifade edebilir (süt ver vb.).
Beş altı yaşlarına geldiğinde uzun cümleler kurabilir, neden-sonuç ilişki kurmaya başlarlar. Bu ve bunun gibi daha birçok gözlemlenmesi gereken dönemde sorunlar varsa çocuğun tanısı ve eğiti ile ilgili uygun bir yol izlenmelidir.
Bir problem olduğunu düşündüğünüz çocuğu ilk önce bir KBB uzmanına (işitme testi yapılır), çocuk psikiyatristi ve dil konuşmanı terapistine götürmeniz uygun olacaktır.
Eğer çocuğunuzun konuşması normal gelişimsel dönemine göre yavaş ve geri kalmış ise geç kalmış konuşmadan söz edilir.
1 yaşında ilk anlamlı kelimeler olmalı iken yok ise, 2-3 yaşında halen konuşamıyorsa bir sorun vardır diyebiliriz. Bazen 3 yaş civarında hiç konuşma yokken birden konuşmada olabilir.
Genel dil-konuşma bozuklukları nedenleri arasında yer alan Bir nedenden kaynaklandığı düşünülmektedir.
Ne kadar erken fark edilip müdahale edilirse sonuç o kadar iyi olacaktır.
Özel Eğitim Alan Uzmanı Nazmiye OVA
Comments